Paweł BorutaDokumentem uprawniającym do prowadzenia motocykla jest odpowiednie prawo jazdy. Od ponad 10 lat nie jest to jednak jeden, uniwersalny dokument. Mamy do dyspozycji kilka kategorii, które w zależności od wieku i stażu pozwalają dosiadać sprzętów o określonych parametrach. Z jednej strony jest to dobre rozwiązanie, gdyż nie dopuszcza się początkujących do najszybszych motocykli. Z drugiej zaś, zrobienie po kolei wszystkich stopni wymaga poświęcenia czasu i sporej sumy pieniędzy.
Na skróty:
Do 2013 roku mieliśmy po prostu prawo jazdy kategorii A. Sam, lata temu zdawałem egzamin na starej MZ i Suzuki GN 250. Po odebraniu „kwitów” moim pierwszym motocyklem mogła być moja wymarzona Honda CBR 1100XX Super Blackbird rozpędzająca się do prawie 300 km/h. Na szczęście odrobina rozsądku sprawiła, że poszedłem drogą stopniowania mocy. Co ciekawe, odbyło się to zgodnie z dzisiejszymi wytycznymi dotyczących zdobywania prawa jazdy.
Zacząłem więc od klasy 125 cm3, potem był poczciwy Suzuki GS 500E łapiący się w dzisiejszą kategorię A2, a 1100XX był moim piątym motocyklem. Dzisiaj ustawodawca dba za nas, byśmy nie zrobili sobie za szybko krzywdy. Czy na pewno tak jest? W Polsce mamy 4 kategorie prawa jazdy – AM, A1, A2 oraz A. Możemy je zdobywać dokładnie w takiej kolejności, albo przeskakiwać pewne etapy. Wszystko zależy od naszego wieku i stażu na motocyklu.
Motorower – kategoria AM
Prawo jazdy kategorii AM jest odpowiednikiem starej karty motorowerowej. Dzisiaj osoba mająca te uprawnienia może jeździć motorowerem spalinowym, bądź elektrycznym, którego moc nie przekracza 4 kW (5,4 KM), a prędkość maksymalna ograniczona jest do 45 km/h. Można też jeździć lekkim czterokołowcem (do 350 kg wagi, prędkość maksymalna 45 km/h).
Pamiętajmy, że motorower ze zdjętą blokadą prędkości z automatu staje się motocyklem. Minimalny wiek do uzyskania prawa jady AM to lat 14, oczywiście w takim przypadku niezbędna jest pisemna zgoda rodzica bądź opiekuna. Na kurs można zapisać się już 3 miesiące wcześniej. Jako że prawo nie działa wstecz, motorowerem mogą legalnie jeździć również pełnoletnie osoby, które ukończyły 18 lat przed 19 stycznia 2013 roku (kiedyś prawo jazdy na motorower nie było wymagane). Ta ulga nie dotyczy jednak czterokołowców.
Pierwszy motocykl – kategoria A1
Drugą kategorią jest A1 – tutaj możemy się już poczuć jak prawdziwi motocykliści. Jednoślad spełniające wymagania kat. A1 nie może mieć więcej niż 125 cm3 pojemności skokowej silnika, a moc jest ograniczona do 11 kW (15 KM). Brany pod uwagę jest także stosunek mocy do masy, nieprzekraczający 0,1 kW/1 kg masy własnej motocykla. W praktyce, przy pełnej mocy nasz jednoślad nie może ważyć mniej niż 110 kg. Nie dotyczy to czterokołowców (tu mamy limit 350 kg).
Dopuszczona jest także jazda na motocyklach trójkołowych o mocy nieprzekraczającej 15 kW (20 KM). O prawo jazdy kategorii A1 można się ubiegać po ukończeniu 16. roku życia (za zgodą rodzica bądź opiekuna). Podobnie jak w przypadku innych kategorii, tutaj również można rozpocząć kurs 3 miesiące wcześniej.
Sprawdź propozycje 5 turystycznych motocykli na A1
Zdobywaj doświadczenie – kategoria A2
Kolejną, bardzo popularną kategorią jest A2. Pozwala ona poruszać się po drogach publicznych motocyklem o mocy nieprzekraczającej 35 kW (niecałe 48 KM) i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,2 kW/kg. Ważne jest również to, że ograniczenie mocy nie może być większe niż owe 35 kW. Nie mamy więc szansy na Yamahę YZF-R1 z blokadą na A2.
Do tego nadają się tylko motocykle mające wyjściowo nie więcej niż 70 kW (nieco ponad 95 KM). Ze względu na przepisy obowiązujące w całej Unii Europejskiej, większość motocykli klasy 500 cm3 już w wersji podstawowej mieści się w tych ograniczeniach. Prawo jazdy kategorii A2 możemy otrzymać po ukończeniu 18. roku życia, chociaż na kurs, za zgodą rodzica, bądź opiekuna można zapisać się już 3 miesiące wcześniej.
Sprawdź nasze propozycje ciekawych motocykli na A2
Na motocykl przez duże M – kategoria A
Najwyższym stopniem motocyklowego prawa jazdy jest pełna kategoria A. Uprawnia ona do ruchu każdym motocyklem dopuszczonym do eksploatacji na drogach publicznych.
Kwestia minimalnego wieku jest tutaj złożona. Jeśli posiadany prawo jazdy kategorii A2 przez minimum 24 miesiące, jest to 20 lat. W innym przypadku trzeba będzie poczekać do 24. urodzin.
Kategoria B dla klasy 125 cm3 i trójkołowców
Nasze przepisy pozwalają prowadzić lekkie motocykle (takie jak dla kategorii A1) osobom posiadającym prawo jazdy kategorii B przez minimum 3 lata.
Drugą możliwością poczucia wiatru we włosach jest zakup trójkołowca z homologacją L5e (minimalny rozstaw przednich kół to 460 mm). Tutaj nie ma już ograniczeń mocy i pojemności.
Pierwszy krok — Profil Kandydata na Kierowcę (PKK)
Niezależnie od kategorii motocyklowego prawa jazdy, musimy spełnić określone wymagania nie tylko pod względem minimalnego wieku. Pierwszym krokiem powinno być założenie Profili Kandydata na Kierowcę (PKK), co odbywa się Urzędzie Komunikacji właściwym dla miejsca zamieszkania kursanta.
Niezbędne dokumenty do uzyskania PKK to:
- orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem (wykonane u lekarza mające odpowiednie uprawnienia)
- dowód osobisty lub paszport
- zdjęcie – wyraźne, aktualne i kolorowe, o wymiarach 3,5 x 4,5 cm;
- pisemna zgoda rodziców lub opiekunów, jeżeli osoba nie ukończyła 18 lat;
- odpowiednie oświadczenia i wniosek o wydanie prawa jazdy (dostępne online, lub w urzędzie)
Ile godzin trwa kurs na prawo jazdy?
Kurs na motocyklowe prawo jazdy składa się z 30 godzin lekcyjnych teorii (w tym 4 godzin szkolenia z zakresu pierwszej pomocy) i 20 godzin zegarowych praktyki. Wyjątkiem jest kategoria AM, której szkolenie to 5 godzin lekcyjnych teorii, jedna godzina z zakresu pierwszej pomocy oraz 5 godzin zegarowych jazdy. Możemy jednak zdecydować się na samo szkolenie praktyczne (w tym z pierwszej pomocy, jest ono elementem obowiązkowym), a do egzaminu teoretycznego przygotować się we własnym zakresie. W takim przypadku do ośrodka szkolenia kierowców stawiamy się już ze zdanym egzaminem w WORD (Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego). Oczywiście niezbędny do tego jest PKK.
A co w przypadku robienia wszystkich kategorii po kolei? Czy musimy przechodzić szkolenie i zdawać egzamin na każdym razem? Możemy tutaj liczyć na pewne ulgi (nie dotyczy to kategorii AM, która nie da nam żadnych ustępstw przy wyższych kategoriach). Jeśli jednak mamy prawo jazdy A1 albo A2, starając się o wyższą kategorię musimy odbyć tylko 10 godzin jazd szkoleniowych. Z kolei przejście z A1 bezpośrednio na A to 20 godzin szkolenia. Wszystkie kursy zakończone są egzaminem państwowym w WORD (tylko część praktyczna). Pamiętajmy, że każdy kurs i egzamin wymaga wyrobienia nowego PKK, gdyż jest ono dedykowane tylko do jednej kategorii prawa jazdy. Na szczęście jest to tylko formalność.
Ile kosztuje prawo jazdy na motocykl?
Zrobienie motocyklowego prawa jazdy co złożony i kosztowny proces. Najtańsza jest kategoria AM – sam kurs to około 1200-1300 złotych, chociaż można spotkać oferty i za ponad 2000 zł. Z czego to wynika? Nie wszystkie ośrodki stawiają na plan minimalny. W wielu przypadkach można liczyć na pełne 30 godzin teorii (z większą grupą z innych kategorii bądź online) i aż 10 godzin jazdy.
Szkolenie A1, A2 i pełne A to już znacznie wyższy wydatek. Za pełen kurs ze stacjonarną teorią zapłacimy nawet ponad 3000 złotych. Za opcję ekspres (10 dni cena) zapłacimy nawet 4000 zł. Z kolei opcja z teorią online pozwoli znaleźć kurs za mniej niż 3000 zł.
Kursy przejściowe z kolei to z kolei około 1500 zł za wersję 10-godzinną, aż do prawie 3000 zł za szkolenie teoretyczne 20-godzinne (przejście z A1 na pełne A). Jak widać, ośrodki szkolenia biorą pieniądze głównie za zajęcia praktyczne. Ale to nie koniec wydatków. Czeka nas jeszcze opłata za egzamin (50 zł za teorię i 200 zł za praktykę) uiszczany przy każdym podejściu i 100 zł za wydanie naszego upragnionego prawa jazdy.