Yamaha TDM 850 – nowatorska idea Aluminiowa rama typu Deltabox, zbudowana na potrzeby wyścigów Grand Prix i żywcem przejęta z maszyn sportowych, wysokie zawieszenia, porównywalne z klasycznymi enduro, obszerna owiewka i wygodna kanapa, typowa dla maszyn turystycznych – takiego zestawu atrakcji w jednym miejscu jeszcze nie proponowano. Przynajmniej do 1990 r., gdy zaprezentowano skupiający te […]
Na skróty:
Yamaha TDM 850 – nowatorska idea
Aluminiowa rama typu Deltabox, zbudowana na potrzeby wyścigów Grand Prix i żywcem przejęta z maszyn sportowych, wysokie zawieszenia, porównywalne z klasycznymi enduro, obszerna owiewka i wygodna kanapa, typowa dla maszyn turystycznych – takiego zestawu atrakcji w jednym miejscu jeszcze nie proponowano. Przynajmniej do 1990 r., gdy zaprezentowano skupiający te wszystkie cechy model TDM 850.
Nowatorski jednoślad nie próbował konkurować osiągami ze sportowymi bolidami, ani pokonywać bezdroży tak szybko, jak prawdziwe enduro. Ale też żaden motocykl sportowy nie był tak wygodny jak TDM 850, a żadne enduro nie było tak szybkie. Ta swoista wszechstronność przysporzyła nowej konstrukcji wielu zwolenników. Przekonała do siebie i młodych, i starszych, nowicjuszy i doświadczonych jeźdźców. Tych, którzy jeździli codziennie, i takich, którzy po motocykl sięgali od czasu do czasu. To była maszyna na każdą okazję, w której każdy potrafi znaleźć coś dla siebie. Nie była wolna od konstrukcyjnych kompromisów, ale nie obniżyły one w istotny sposób walorów użytkowych motocykla.
Yamaha TDM 900 – zmiana warty
Yamaha TDM 850 okazała się rynkowym sukcesem. Ale nawet najlepszy motocykl wymaga po pewnym czasie gruntownej modernizacji. Wymuszają to realia rynku, posunięcia konkurencji, postęp techniczny, nowe normy emisji spalin czy hałasu.
Pierwszą istotną innowacją było zastosowanie silnika z TRX 850 w 1996 r., z wykorbieniami wału głównego przesuniętymi o kąt 270 stopni. Model TRX był swego czasu japońskim „antyducati”, z wyeksponowaną ramą kratownicową i rzędowym, dwucylindrowym silnikiem pracującym podobnie jak V2 90 stopni. I ten właśnie silnik, o specyficznym rytmie pracy i rasowym dźwięku, trafił do TDM 850.
W 2001 r. zaprezentowano nowy motocykl TDM 900, o pojemności skokowej powiększonej do 897 ccm. Jednostka napędowa zyskała kilka koni mechanicznych, głównie dzięki wtryskowi paliwa, który zastąpił gaźniki. Oczyszczanie gazów wydechowych powierzono układowi dopalania spalin i wielofunkcyjnemu katalizatorowi, montowanemu w układzie wydechowym z wysokogatunkowej stali. W skrzyni biegów przybyło jedno przełożenie.
Podwozie z powodzeniem można było porównywać z najlepszymi konstrukcjami klasy „sport”: rama, wahacz i niezwykle lekkie, trójszprychowe obręcze – ze stopu aluminium, układ hamulcowy – zapożyczony z YZF-R1, a od 2005 r. dostępny system przeciwpoślizgowy ABS. Masę motocykla udało się obniżyć o 15 kg w stosunku do poprzednika.
TDM 900 – parada zalet
Można było się spodziewać, że koncepcja Yamahy zostanie skopiowana. Pomysł rzeczywiście znalazł naśladowców, ale wcale nie tak szybko. Opracowanie jednośladów, które w równie udany sposób łączyłyby przeciwstawne cechy, wymagało sporo czasu. Konkurentów z prawdziwego zdarzenia, którzy mogliby nawiązać równorzędną walkę rynkową, TDM doczekała się w zasadzie dopiero wówczas, gdy była już dziewięćsetką. Okazało się, że mimo upływu lat, wszechstronna Yamaha wcale nie ustępuje pola innym i nadal stanowi atrakcyjną propozycję dla tych wszystkich, którzy chcieli jeździć szybko i wygodnie.
W testach porównawczych TDM 900 gromiła takich rywali jak KTM 990 Superduke, Ducati 1000S i Buell Ulysses XB 12X. Chwalono przy tym nie tylko poszczególne podzespoły – układ nośny za stabilność, hamulce za skuteczność, silnik za dynamikę, ale również ogólną koncepcję motocykla. TDM wykazała się znakomitymi osiągami, na poziomie motocykli sportowych, gwarantując przy tym wysoki komfort jazdy i bardzo dobrą ochronę przed pędem powietrza i opadami.
Dodatkowym atutem okazał się duży zbiornik paliwa, który w połączeniu z niewielkim zapotrzebowaniem na benzynę zapewniał większy niż u konkurentów zasięg. Jednak zarówno codzienna praktyka, jak i testy obnażyły także słabości tego modelu: przede wszystkim dokuczliwe reakcje na zmiany obciążenia silnika i wysokie umieszczenie kanapy, kłopotliwe dla kierowców o niskim wzroście i tych z małym doświadczeniem.
Yamaha TDM 900 – nie tylko zalety
Wady TDM 900 mają nie tylko użytkowy charakter. Kłopotliwe są też niektóre czynności obsługowe. Kiepski jest dostęp do filtra powietrza, a luzy zaworowe trzeba regulować po przebiegach krótszych, niż zaleca producent. Często trzeba zaglądać do tłumika drgań w piaście tylnego koła. Im lepsza jego kondycja, tym mniej dokuczliwe są reakcje motocykla na zmiany obciążeń silnika.
Jednostka napędowa należy do bardzo trwałych i nie ma charakterystycznych, słabych punktów, ale podwozie wymaga więcej troski. Przednie tarcze hamulcowe lubią się przegrzewać, a widelec montowany do 2003 r. był zestrojony zbyt miękko. Poprawioną, usztywnioną wersję widelca montowano od 2004 r. Jego golenie mieściły nieco więcej oleju (0,545 l w każdej). Potem, przez kolejne 10 lat, zmiany były już tylko kosmetyczne.
Za model TDM 900 trzeba słono zapłacić, ale to nic nowego w przypadku motocykli o dobrej reputacji. Jeśli w grę wchodzi egzemplarz w dobrej kondycji technicznej, nie żałujmy pieniędzy. Może nie jest to szczególnie poręczna maszyna i sprawia trochę kłopotów obsługowych, ale dla osób ceniących uniwersalizm na drodze nie ma chyba lepszej propozycji. Warto spróbować.
Zalety:
– Uniwersalny charakter
– Mocny i oszczędny silnik
– Znakomite hamulce
– Stabilne podwozie, dobra zwrotność
– Wysoki komfort jazdy
– Duży zbiornik paliwa
Wady:
– Silne reakcje na zmiany obciążeń silnika
– Zbyt „miękki” widelec (do 2003 r.)
– Wysoko położona kanapa
– Kłopotliwa obsługa
– Brak centralnej podstawki
– Wysoka cena
Dane techniczne Yamaha TDM 900
Dane obsługowe i eksploatacyjne Yamaha TDM 900:
Przegląd techniczny: co 10 000 km
Wymiana oleju: co 10 000 km
Olej silnikowy: SAE 10 W 40 API SE (3,9 l z filtrem)
Olej teleskopowy: SAE 10 W, 0,507 l w każdej goleni widelca
Luz zaworowy przy zimnym silniku: zawory ssące 0,15-0,20 mm, zawory wydechowe 0,23-0,28 mm
Świece zapłonowe: NGK DPR8EA-9, NGK DPR8EIX-9
Akumulator: 12 V 10 Ah
Odstęp elektrod świec zapłonowych: 0,9 mm
Ciśnienie w ogumieniu: z przodu 2,5 bar, z tyłu 2,5 bar (z pasażerem 2,9 bar)
Dane techniczne Yamaha TDM 900:
SILNIK
Typ: czterosuwowy, chłodzony cieczą
Układ: dwucylindrowy, rzędowy
Rozrząd: DOHC, 5 zaworów na cylinder
Pojemność skokowa: 897 ccm
Średnica x skok tłoka: 92 x 67,5 mm
Stopień sprężania: 10,4: 1
Moc maksymalna: 63,4 kW (86 KM) przy 7500 obr/min
Maksymalny moment obrotowy: 89 Nm przy 6000 obr/min
Zasilanie: wtrysk paliwa, przelot 42 mm
Smarowanie: z suchą miską olejową
Rozruch: elektryczny
Alternator: 441 W
Zapłon: elektroniczny, z mikroprocesorem
PRZENIESIENIE NAPĘDU
Silnik-skrzynia biegów: koła zębate
Sprzęgło: wielotarczowe, mokre
Skrzynia biegów: sześciostopniowa
Napęd tylnego koła: łańcuchem
PODWOZIE
Rama: otwarta, grzbietowa boczna, aluminiowa
Zawieszenie przednie: telskopowe, 43 mm, skok 150 mm
Zawieszenie tylne: wahacz wleczony, centralny element resorująco-tłumiący, skok 133 mm
Hamulec przedni: tarczowy, podwójny, 298 mm, zaciski stałe czterotłoczkowe
Hamulec tylny: tarczowy, 245 mm, zacisk pływający jednotłoczkowy
Opony przód / tył: 120/70 ZR 18 / 160/60 ZR 17
WYMIARY I MASY
Długość: 2180 mm
Szerokość: 800 mm
Wysokość: 1290 mm
Wysokość siedzenia: 825 mm
Rozstaw osi: 1485 mm
Kąt pochylenia główki ramy: 64,5 stopni
Masa bez płynów: 190 kg
Masa pojazdu gotowego do jazdy: 223 kg
Dopuszczalna masa całkowita: 424 kg
Zbiornik paliwa: 20 l
OSIĄGI
Prędkość maksymalna: 210 km/h
Zużycie paliwa: 4,6 l/100 km
Przyśpieszenia: 0-100 km/h – 3,7 s; 0-140 km/h – 6,8 s; 0-200 km/h – 20,3 s; 60-100 km/h – 4,9 s; 100-140 km/h – 5,6 s; 140-180 km/h – 8,1 s