Urodziny MotoGP! Tysięczne Grand Prix w historii już w ten weekend!

Krótka historia początków Grand Prix

Streszczenie historii Motocyklowych Mistrzostw Świata to niezwykle trudne zadanie, ponieważ przez ponad siedemdziesiąt lat działo się naprawdę wiele. Wszystko rozpoczęło się jednak w 1949 roku, kiedy to powstała Międzynarodowa Federacja Motocyklowa, a wraz z nią wyścigi Grand Prix klas 125ccm, 250ccm, 350ccm oraz 500ccm. Co ciekawe, w inauguracyjnym sezonie mistrzostw świata rywalizowano także sidecarami o pojemności 600 ccm.

Po pierwsze mistrzostwo królewskiej klasy 500ccm sięgnął Brytyjczyk Leslie Graham na brytyjskiej maszynie AJC. Jak miało się jednak okazać, już wkrótce to inny europejski producent zdominował rywalizację. Były to oczywiście włoskie MV Agusta i Gilera, które wygrywały niemalże wszystko, co było do wygrania w 500-tkach aż do 1974 roku.

To wtedy po swoje pierwsze mistrzostwa sięgali tak legendarni zawodnicy, jak Geoff Duke, John Surtees (po dziś dzień jedyny, który wygrał mistrzostwo klasy królewskiej oraz Formuły 1), Phil Read, Mike Hailwood czy Giacomo Agostini. To właśnie Włoch przerwał dominację włoskich maszyn, sięgając w 1975 roku po tytuł w „pięćsetkach” wraz z Yamahą.

Giacomo Agostini to najbardziej utytułowany zawodnik w historii Motocyklowych Mistrzostw Świata

W międzyczasie do głosu zaczęli dochodzić też producenci z Japonii. W 1966 roku Honda zgarnęła pierwszy z wielu triumf w Grand Prix, wygrywając z Jimem Redmanem na torze Hockenheim. To właśnie konstruktor z Kraju Kwitnącej Wiśni pozostaje do dzisiaj najbardziej utytułowanym w Grand Prix jeśli chodzi o wygrane wyścigi. Tymczasem w 1975 roku po pierwsze mistrzostwo sięgnęła Yamaha.

Od tego czasu to właśnie Honda, Suzuki i Yamaha zaczęły dominować w klasie królewskiej. Dwie z ostatnich wymienionych marek dzieliły się mistrzostwami w latach 1975-1982, podczas gdy Honda po pierwszy tytuł sięgnęła stosunkowo późno, bo dopiero w 1983 roku wraz z Freddie Spencerem. Amerykanin zgarnął tytuł już w swoim debiucie w klasie 500ccm i przez ponad trzydzieści lat dzierżył miano najmłodszego, któremu udała się ta sztuka. Jego rekord pobił dopiero Marc Marquez w 2013 roku…

Amerykanie i Australijczycy rozpoczynają dominację

W tym samym czasie rozpoczęła się też droga Amerykanów i Australijczyków do ogromnych sukcesów w Grand Prix. Kenny Roberts w debiucie w 1978 roku sięgnął po tytuł w 500ccm i powtórzył ten sukces z Yamahą w kolejnych dwóch latach. Sezony 1983 i 1986 to z kolei triumfy Spencera oraz Eddie Lawsona.

Po historyczne, pierwsze mistrzostwo dla Australii sięgnął z kolei w 1987 roku nie kto inny, jak Wayne Gardner. Już jednak w kolejnych latach to Lawson oraz Wayne Rainey sprawiali, że Stany Zjednoczone wróciły na szczyt w klasie królewskiej. Do listy mistrzów z Ameryki w 1993 roku dołączył z kolei Kevin Schwantz. Potem jednak to znów Australia, a w zasadzie jeden Australijczyk rozpoczął swoją dominację. Mick Doohan zgarnął pięć mistrzostw z rzędu w latach 1994-1998.

Amerykańsko-australijską dominację przerwał dopiero Alex Criville, stając się w 1999 roku pierwszym hiszpańskim mistrzem „pięćsetek”. Rok później Kenny Roberts Junior sięgnął dla USA po przedostatnie mistrzostwo w historii, a do głosu w klasie królewskiej doszedł nie kto inny, jak Valentino Rossi. Młody wówczas Włoch wywalczył w 2001 dla swojego kraju pierwsze mistrzostwo klasy królewskiej od czasu Franco Unciniego w 1982 roku.

Valentino Rossi niczym Michael Jordan, Tiger Woods czy Michael Schumacher – przerósł swój sport

Era MotoGP

W 2002 roku rozpoczęła się nowa era Grand Prix – czterosuwowe motocykle MotoGP o pojemności 990 ccm zastąpiły klasę 500ccm, a ostateczne pożegnanie z dwusuwami nastąpiło przy okazji GP Czech w 2003 roku. Pierwsze lata MotoGP to absolutna dominacja Rossiego, który wywalczył mistrzostwa w 2002 i 2003 roku wraz z Hondą, zanim przeniósł się do Yamahy i… zdobył dwa kolejne tytuły. Jego pięcioletnią passę przerwał dopiero w 2006 roku Nicky Hayden, a rok później mistrzem został Casey Stoner. Australijczyk zgarnął przy okazji pierwsze mistrzostwo dla Ducati, które w MotoGP zadebiutowało w 2003 roku. Był to pierwszy tytuł włoskiego producenta w klasie królewskiej od… 1974 roku!

Nicki Hayden w 2006 roku, wbrew przeciwnościom, sięgnął po mistrzostwo świata MotoGP. Te obrazki zapamiętamy na zawsze!

W międzyczasie zmian dokonano także w mniejszych kategoriach. W 2010 roku Moto2 zastąpiło klasę 250 ccm, a jedynym dostawcą silników do nowych motocykli została Honda (w ostatnich latach zastąpiona przez Triumpha). Dwa lata później pożegnano się ze klasą 125 ccm, wprowadzając na jej miejsce kategorię Moto3. Zmiany nie omijały także MotoGP. Po kilkuletnim ściganiu na motocyklach o pojemności 990 ccm, najpierw zmniejszono pojemność do 800 ccm, by w 2012 roku zwiększyć ją do 1000 ccm. Przez kilka lat w MotoGP obowiązywała też „kategoria w kategorii” czyli motocykle CRT, które miały umożliwić wejście do serii mniej zamożnym zespołom.

Rossi tymczasem wrócił na szczyt w sezonach 2008 i 2009, a w MotoGP rozpoczęła się era „Kosmitów”. Pojedynki Rossiego, Stonera oraz dwóch innych, hiszpańskich gwiazd – Jorge Lorenzo i Daniego Pedrosy co weekend rozpalały kibiców na całym świecie aż do 2012 roku. To Valentino, Casey i Jorge zdobywali w sezonach 2007-2012 po dwa mistrzostwa, a Pedrosa pięciokrotnie finiszował w czołowej trójce klasyfikacji generalnej.

Rossi vs Stoner na Laguna Seca w 2008 roku – historyczny moment w MotoGP

Odejście Stonera na emeryturę po sezonie 2012 oznaczało brak jednego z „Kosmitów”, ale jak miało się okazać, na wejście do stawki czekał już kolejny – zaledwie 20-letni Marc Marquez. Hiszpan wraz z Hondą rozpoczął prawdziwą dominację w MotoGP, w sezonach 2013-2019 sięgając po sześć tytułów mistrzowskich i tylko w 2015 roku ustępując Lorenzo na Yamasze.

Ostatnie lata to prawdziwy rozkwit MotoGP i jeszcze większe zacieśnienie stawki. Niejednokrotnie w treningach niemalże wszyscy zawodnicy mieścili się w jednej sekundzie. Producenci rozpoczęli wojnę aerodynamiczną, która doprowadziła do jeszcze szybszej jazdy i poprawy kolejnych rekordów torów.

Po „erze Marqueza”, w minionych trzech sezonach po mistrzostwa sięgało trzech różnych zawodników i producentów: Joan Mir na Suzuki, Fabio Quartararo na Yamasze i Pecco Bagnaia na Ducati.

Sezon 2023, w którym już na początku wszyscy świętować będą tysięczne Grand Prix, także jest przełomowy, ponieważ w MotoGP wprowadzono sprinty, czyli krótkie wyścigi w sobotnie popołudnia.

Pecco Bagnaia to pierwszy mistrz świata MotoGP wywodzący się ze słynnej Akademii VR46, założonej przez samego Valentino Rossiego

Statystyki na 1000. GP w historii

1949 – Motocyklowe Mistrzostwa Świata zostały utworzone w 1949 roku. Początkowo ścigano się w czterech kategoriach 125 ccm, 250 ccm, 350 ccm oraz królewskiej klasie 500 ccm. Pierwszy wyścig w historii, który wliczano do Grand Prix, był zmaganiami 350-tek w poniedziałek 13 czerwca 1949 roku na Wyspie Man. Wygrał Freddie Frith na motocyklu Velocette.

817 – Honda to producent, który wygrał najwięcej wyścigów GP w historii. Japońska marka ma na swoim koncie aż 817 triumfów. Druga w klasyfikacji jest Yamaha (520 wygranych) a trzecia Aprilia (295 triumfów). W czołówce znajdują się jeszcze MV Agusta (275), Kalex (165) oraz Suzuki (162).

432 – Valentino Rossi to zawodnik, który wystartował w największej liczbie Grand Prix. Starty w sumie w 432 rundach sprawiają, że Włoch wziął udział w 43% wszystkich rozegranych w historii Grand Prix!

393 – Od czasu pierwszego w historii wyścigu w 1949 roku do GP Hiszpanii 2023, na najwyższym stopniu podium stawało aż 393 różnych zawodników. Najnowszym „nowym zwycięzcą” jest Hiszpan Ivan Ortola, który wygrał w tym roku wyścig Moto3 w Austin.

235 – Valentino Rossi to zawodnik, który najwięcej razy stawał na podium. Z 235 finiszami w TOP3 zdecydowanie wyprzedza drugiego w tej klasyfikacji Giacomo Agostiniego (159) oraz trzeciego Daniego Pedrosę (153). Niewiele mniej podiów mają na koncie także Jorge Lorenzo (152), Angel Nieto (139) oraz jedyny ścigający się jeszcze z tego grona – Marc Marquez (139).

125 – Aż 125 zawodników sięgało po tytuły mistrza świata, zgarniając w sumie 284 mistrzostwa. Rekord od wielu lat należy do Giacomo Agostiniego, który mistrzostwo świętował 15 razy. Drugi w tej klasyfikacji jest Angel Nieto (12+1), a TOP3 uzupełniają ex-aequo Valentino Rossi, Mike Hailwood i Carlo Ubbiali, który zdobywali po dziewięć mistrzostw.

73 – Assen to z kolei tor, na którym najczęściej ścigano się w Grand Prix. Dutch TT rozgrywane było od początku Mistrzostw Świata w 1949 roku aż do sezonu 2019 włącznie. W pandemicznym 2020 roku zmagania w Assen nie odbyły się, ale już w 2021 roku holenderski obiekt powrócił do kalendarza.

73 – Od czasu inauguracji mistrzostw w 1949 roku, zawodnicy klasy królewskiej ścigali się na 73 różnych torach. Najmłodszym torem w kalendarzu jest indonezyjska Mandalika, która zadebiutowała w Grand Prix w 2022 roku.

30 – Od 1949 roku aż 30 producentów sięgało po tytuły mistrzowskie w Grand Prix. Liderem klasyfikacji, z 72 mistrzostwami, jest Honda, która zdecydowanie wyprzedza Yamahę (37), MV Agustę (37), Aprilię (19) oraz Suzuki (15).

29 – Wyścigi Grand Prix rozgrywano aż w 29 krajach. Najwięcej, bo aż 143 z nich odbyło się w Hiszpanii, podczas gdy we Włoszech rywalizowano 103 razy.

29 – Zawodnicy z 29 krajów wygrywali przynajmniej raz wyścig Grand Prix. Liderem klasyfikacji są reprezentanci Włoch, którzy triumfowali aż 876 razy. Druga w klasyfikacji jest Hiszpania (700) a trzecia Wielka Brytania (413).

20 – W 1949 roku rozegrano sześć Grand Prix, wszystkie w Europie. Na sezon 2020 zaplanowano aż 20 rund w 17 różnych krajach.

19 – Mistrzowie nieistniejącej już klasy 125 ccm pochodzili w sumie z 19 różnych krajów. Najwięcej mistrzostw tej kategorii wywalczyli Włosi (80), drudzy byli Hiszpanie (57) a trzeci Brytyjczycy (45).

1 – Z mistrzów świata klasy 125 ccm, aż 70 (ponad połowa) wywalczyła tylko jedno mistrzostwo, podczas gdy 55 zgarniało kilka tytułów.

Droga do 1000 Grand Prix

Zdjęcia: Red Bull Content Pool, MV Agusta, Ducati, MotoGP/Dorna Sports, Petronas Yamaha Racing, archiwum redakcji