Opony w teren | Kostka

Co można dzięki oponom

Większość hobbystów poszukuje złotego środka – opony, która zapewnia dobrą przyczepność przy dużej trwałości, profesjonaliści – idealnego dopasowania ogumienia do spodziewanych warunków.

Idąc do sklepu po opony do motocykla enduro, pamiętajmy, że tym mianem możemy określić zarówno Yamahę WR 450F, Hondę Transalp XL 700V, jak też KTM 990. Foldery reklamowe sugerują odpowiednie wykorzystanie tych motocykli, ale czy WR nie można dojeżdżać do pracy, Transalpa na co dzień topić w błocie, a „dziewięćsetdziewięćdziesiątką” okazjonalnie skakać na torze motocrossowym? Można! Co więcej, potentaci rynku oponiarskiego mogą nam w tym skutecznie dopomóc.

Dobrym przykładem są opony dla cięższych, turystycznych enduro. Ich właściciele kupują ogumienie o szerszym, niskim bieżniku, np. Continental TKC tylko, jeżeli kochają szutry. Gdy chcą okazjonalnie wjechać w teren twardy i kamienisty, pomoże w tym Dunlop D 908RR. Ci, którzy pozostają przy modelach nastawionych na bezpieczną turystykę w deszczu, mogą wybrać np. Michelin Anakee3 lub próbować odnaleźć się gdzieś pośrodku dzięki Pirelli Scorpion MT 90/AT. Kto zechce walczyć z błotem, co przy ciężkich motocyklach turystycznych będzie kosztowało dużo wysiłku, powinien kupić grube dętki i zapoznać się z ofertą opon dla motocykli crossowych.

Szersza czy węższa opona?

Dobierając rozmiar opony, zwykle kierujemy się zaleceniami producenta motocykla, choć możemy założyć oponę tylną węższą lub szerszą (od 100 do 140 mm szerokości w przypadku typowych opon terenowych). Szeroka opona będzie trwalsza, da nam lepszą przyczepność, ale też pogorszy zwrotność, panowanie nad tyłem motocykla i prowadzenie w koleinach. Nie zakładamy jej do motocykli o małej mocy. Nie jest też dobrym wyborem na tor motocrossowy.

Przy dużych, turystycznych enduro warto zwrócić uwagę na indeksy nośności i prędkości. Właściwie każdy z producentów ma w ofercie modele opon o różnych rozmiarach, na określony rodzaj terenu, a każdy jeździec musi – w zależności od posiadanego typu motocykla, miejsc w których jeździ, odczuć i zasobności portfela – odnaleźć swój złoty środek.

Opony dla zawodnika i hobbysty

Największa grupa docelowa rynku opon terenowych – zawodnicy i hobbyści, właściciele lekkich motocykli wyczynowych biorą pod uwagę inne czynniki. Zespoły wyścigowe zużywają kilka kompletów opon na treningach i zawodach. Zawodnicy dobierają opony podczas treningów przed wyścigiem na danym torze czy arenie, a ich wybór ogranicza (poza ofertą i budżetem) zgodność z normami. Zawodnicy dobierają opony przede wszystkim na podstawie rodzaju nawierzchni. Jeżdżą po różnych torach – zmieniają opony częściej. Hobbyści poszukują opon bardziej uniwersalnych, na cały rok, o możliwie jak największej żywotności.

Najważniejszy podział opon przebiega według kryterium rodzaju terenu, do jakiego są przeznaczone: błotnisty i piaszczysty, średni i twardy, twardy i lód. Niektórzy producenci jak np. czeski Mitas, próbują ułatwiać nam zadanie i oznaczają zastosowanie opony kolorowym, biegnącym przez całą długość opony paskiem: czerwony oznacza opony zawodnicze – motocrossowe, żółty – opony z certyfikacją FIM do enduro i cross country, biały – na lód, zielony – wyczynowe opony enduro. Ale tak naprawdę oponę wybieramy na dany rodzaj terenu, a ponieważ brak jest ujednoliconych oznaczeń, warto przed zakupem przejrzeć katalog producenta.

W materiale przygotowaliśmy też rodzaj ściągi, która pomoże poznać cechy opon na dany teren. Pamiętajmy też, że niezależnie od zastosowania przewidzianego dla opon, na przyczepność możemy wpływać także dopasowując ciśnienie do rodzaju terenu.

Ciśnienie w oponach

Ciśnienie zalecane na różne rodzaje terenu:

Przy wartościach poniżej 0,8 bara powinno się dodatkowo przytrzymywać dętkę za pomocą trzymaka (tzw. szpanera).

Na błoto i piasek

Szeroko rozstawione, wysokie kostki mają pomóc w oczyszczaniu się opony, a twarda mieszanka połączona z miękkimi ściankami bocznymi pomaga lepiej „ułożyć się” do terenu i odnaleźć przyczepność głębiej. Przykładem takiej opony jest Michelin S12XC (na teren miękki i średni). Opony tego typu powinny też dobrze sprawdzać się w terenie piaszczystym. Tutaj ważna jest drobna modyfikacja części środkowej: kostki powinny być ułożone w kształt łopatki, jak np. w Michelin Starcross Sand 4 lub widocznej na zdjęciu Pirelli MX Soft 410. Na pustyniach stosuje się tylko opony z wystającymi łopatkami. Używa się ich także w zawodach typu hillclimbing i do wyczynów takich, jak jazda po wodzie.

Uniwersalne

Mają względnie twardą mieszankę. Opony tego typu zapewniają dobre trzymanie w zakrętach i – co najważniejsze – długą żywotność. Są złotym środkiem, gdy jeździ się po zróżnicowanych nawierzchniach, pomagając sobie częstymi zmianami ciśnienia. Przykładem może być seria Dunlop Geomax. Dwa nowe modele pokrywają całe spektrum zastosowań: MX32 przeznaczono na teren od miękkiego do średniego włącznie, natomiast MX52 – od średniego do twardego.

Opony zimowe

Na zmarzniętą, pokrytą śniegiem i lodem ziemię trzeba ogumienia z kolcami. Fabryczne opony do jazdy zimą mają około 5-milimetrowe kolce. Na lodzie zapewnią doskonałą przyczepność, ale trzeba pamiętać, że koło z równą łatwością wgryza się w zmarzniętą glebę jak i tkaninę spodni czy kurtki i to, co pod nimi. Uwaga: u nas opony tego typu nie są dopuszczone do ruchu na drogach publicznych. Poza tym są bardzo śliskie na mokrym asfalcie. Przykładem jest Mitas XT 244. W Polsce dostępny na zamówienie. Często można spotkać także uniwersalne modele doposażone w kolce lub opony, w których rolę kolców spełniają wkręcone przez użytkownika śruby.

Opony na twardy teren

Ten rodzaj ogumienia rozpoznamy po gęsto ułożonej kostce. Miękka mieszanka na zewnątrz świetnie przylega do twardego podłoża. Podobnie jak opony trialowe, mają dobrą trwałość, ale z racji gęstego, nie oczyszczającego się bieżnika, zupełnie nie nadają się do jazdy w błotnistym terenie. Przykładem jest Dunlop Geomax.