Jak wymienić olej w motocyklu

Najpopularniejsze zlecenia w serwisach to wymiana oleju, regulacja zaworów, wymiana łańcucha, wymiana płynów eksploatacyjnych czy synchronizacja gaźników. Nie ma co ukrywać, że przynajmniej część z tych czynności można zrobić bez 20 lat spędzonych w garażu i dyplomu inżyniera. Olej silnikowy jest obligatoryjnie wymieniany przy każdym przeglądzie, a w niektórych mocno wysilonych silnikach (np. KTM) środek smarny trzeba zmienić po przejechaniu tylko połowy dystansu międzyprzeglądowego. Właśnie dlatego warto dowiedzieć się, jak i na jaki go wymienić.

Krok po kroku

Wymiana oleju jest dziecinnie prosta i można wykonać ją samemu, kierując się instrukcją pojazdu i poniższymi wskazówkami. Po pierwsze warto pamiętać, że przed spuszczeniem oleju silnik powinien być rozgrzany, a motocykl ustawiony w taki sposób, aby cały zużyty olej mógł spokojnie wypłynąć. Oczywiście zanim zabierzemy się do roboty, musimy mieć bańkę świeżego oleju i filtr. Przed wymianą warto skorzystać z preparatu płuczącego, który wlewa się do starego oleju, a następnie uruchamia się silnik na około 10 minut. Dzięki temu zabiegowi wypłuczemy wszystkie osady, które zalegają w kanałach olejowych i blokują prawidłową pracę pierścieni tłokowych. Po wypłukaniu lokalizujemy korek spustowy i filtr oleju.

Korek zawsze znajduje się w najniższym punkcie miski olejowej. Warto pamiętać, że w niektórych konstrukcjach silnik może mieć dwa korki spustowe.

Filtrowy savoir-vivre

W motocyklach najczęściej stosowane są dwa typy filtrów oleju. Filtry zewnętrzne wykonane z blachy wkręcane w karter silnika i wkłady filtracyjne montowane pod oddzielnym deklem. Zanim zdemontujemy filtr, warto wyczyścić jego okolice. Demontaż filtra zewnętrznego polega na jego odkręceniu specjalnym kluczem przypominającym dużą blaszaną opaskę. Klucz można kupić w każdym sklepie motoryzacyjnym za kilkanaście złotych. Należy pamiętać, że po całkowitym odkręceniu filtra wyleci z niego resztka oleju.

Czystość wskazana

Przed montażem nowego elementu warto wyczyścić czystą szmatką miejsce styku filtra i silnika. Przed zamontowaniem filtra koniecznie należy przesmarować jego uszczelkę i wlać do środka trochę świeżego oleju. Zabieg ten zminimalizuje czas pracy silnika „na sucho”. Przy dokręcaniu nowego filtra nie należy się sugerować dużą siłą włożoną do jego odkręcenia, bowiem zbyt mocne dociśnięcie filtra może spowodować zawinięcie jego uszczelki, co w konsekwencji musi prowadzić do późniejszych wycieków. Filtry wewnętrzne demontuje się po odkręceniu małej pokrywy.

Przy wymianie warto zapamiętać kierunek i sposób montażu filtra oraz jego wszystkich uszczelek. Najczęściej w pudełku z nowym wkładem znajdziemy zestaw nowych uszczelek, które bezwzględnie trzeba zamontować. Właściciele małych pojazdów mogą mieć problemy z zlokalizowaniem filtra, ponieważ w niektórych małolitrażowych silnikach po prostu go nie ma.

Duże naczynie na olej

Oczywiście do spuszczenia oleju należy przygotować duże i szerokie naczynie, które trzeba podstawić pod korek spustowy. Zawsze warto zorganizować miskę o ok. 30% większej objętości niż pojemność układu smarowania. Pamiętajmy, że do odkręcania śruby spustowej lepiej nie używać kluczy płaskich tylko nasadek z odpowiednią przedłużką, dzięki czemu unikniemy oblania, a nawet oparzenia. Kiedy już cały olej wycieknie (warto poczekać 5 minut), zakładamy nową uszczelkę pod korek i wlewamy do motocykla wymaganą ilość świeżego środka smarnego. Zużyty olej można oddać w każdym warsztacie, który na co dzień trudni się jego wymianą.

Ufać i kontrolować

Po zaaplikowaniu świeżej porcji uruchamiamy silnik i obserwujemy kontrolkę ciśnienia oleju. Gdy lampka ciśnienia zgaśnie – wyłączamy silnik i czekamy 2 minuty, po czym sprawdzamy stan oleju. W tym miejscu warto zaznaczyć, że w motocyklach z wziernikiem jego poziom powinien się znajdować pomiędzy kreskami minimum i maksimum, bliżej górnej linii. Oczywiście podczas pomiaru motocykl musi stać na kołach na równym podłożu. Właściciele motocykli z bagnetem muszą pamiętać, że do pomiaru oleju bagnet powinien być tylko włożony, a nie wkręcony.

Jaki olej wlać?

Przy doborze gatunku oleju zawsze najlepiej posiłkować się instrukcją obsługi. Oczywiście rzadko kiedy znajdziemy w niej markę rekomendowanego produktu, a jedynie klasę lepkości, stosowne aprobaty i jego ilość. Producenta oleju wybieramy samemu i nie warto sugerować się zapachem ani milionami euro wydanymi na kampanie marketingowe. Nie zawsze też należy wierzyć w slogany reklamowe, które w bezkompromisowy sposób szafują trudno sprawdzalnymi danymi.

Olej z paszportem

Najlepiej wybierać produkty renomowanych producentów, posiłkując się katalogiem doboru oleju i ogólnodostępnym dokumentem, jakim jest paszport techniczny (technical data sheet). Internetowe katalogi producentów oleju wskażą nam rodzaj zalecanego oleju, a porównanie danych z paszportów technicznych różnych producentów da nam pełen obraz jakości poszczególnych produktów. Nie znajdziemy w nich żadnego marketingowego bełkotu, a jedynie suche i prawdziwe dane, takie jak lepkość przy 40 st. C, lepkość przy 100 st. C, indeks lepkości, liczbę TBN i wiele innych informacji, które w przejrzysty sposób ujawniają dobre i złe strony poszczególnych produktów.

Jak czytać paszport techniczny oleju

Temperatura zapłonu to najniższa temperatura, w której pary oleju ulegają zapłonowi. Im wyższa temperatura zapłonu, tym lepiej (olej ma mniejszą tendencję do zanieczyszczenia).

Temperatura krzepnięcia to najniższa temperatura, w której olej zachowuje jeszcze swoją płynność. Im temperatura krzepnięcia jest niższa, tym lepiej.

Wskaźnik lepkości – jeden z ważniejszych parametrów, bezpośrednio świadczący o jakości oleju. Określa zmiany lepkości w zależności od temperatury. Wskaźnik ten jest wielkością bezwymiarową, wylicza się go na podstawie lepkości wyznaczonej w dwóch temperaturach: 40 i 100 st. C. Im wyższy wskaźnik lepkości, tym lepiej.

Lepkość przy 40 st. – parametr określający lepkość oleju w temperaturze 40 st. C niezbędny do określenia indeksu lepkości.

Lepkość przy 100 st. – parametr określający lepkość oleju w temperaturze 100 st. C niezbędny do określenia indeksu lepkości. Im większy, tym lepiej.

Tekst i zdjęcia Piotr Mering

Publikacja w numerze 10/2012 Świata Motocykli.

Numery archiwalne można zamawiać na stronie: http://kulturalnysklep.pl/SM/premi/swiat-motocykli.html