O sztuce restaurowania motocykli

Łatwiej o informacje

Od przeszło 20 lat zajmuję się odtwarzaniem motocykli. Jak wiele osób ze środowiska, traktuję to jako hobby, w które inwestuje się czas i kapitał. Z upływem lat zauważam, jak zmieniają się wyzwania, czekające na amatora zabytkowych motocykli. Coraz większe doświadczenie i znajomość rynku sprawiają, że w jakimś sensie odtwarzanie motocykla staje się łatwiejsze, niż było to kiedyś. To także zasługa internetu, choć to źródło potrafi rozminąć się z fabrycznymi danymi, więc należy je traktować z należnym dystansem.

Kopalnią wiedzy jest coraz powszechniejsza literatura historyczna. Pojawiają się szczegółowe monografie, pomocne przy odtwarzaniu konkretnych modeli, w których znawcy przytaczają szczegóły niezbędne do zrozumienia historycznego i technicznego tła danej konstrukcji. Sam pracuję nad podobnym opracowaniem.

Z racji działalności zawodowej, często rozmawiam na ten temat z osobami restaurującymi motocykle. Borykamy się z podobnymi problemami i bez względu na lokalizację na globusie, w miarę możliwości wspieramy się.

Cena odbudowy

Restaurowanie motocykla to niewdzięczne zajęcie. Są sytuacje, gdy – aby odtworzyć część – trzeba domyślić się jej kształtów i przeznaczenia. Para rąk i podstawowe warsztatowe narzędzia muszą wystarczyć. O rysunkach technicznych można zapomnieć. Czasem znajdzie się zdjęcie lub szkic, które po przeskalowaniu można uznać za wzór do wykonania repliki. Wizualne odtworzenie brakujących elementów to jednak nie wszystko. One pracują w motocyklu, więc muszą zostać wykonane z najwyższą pieczołowitością z odpowiednich materiałów.

Osoby zlecające odbudowę motocykla często nie zdają sobie sprawy z tego, jak wygląda proces odbudowy pojazdu z jego ocalonych szczątków. Oczekują, że po krótkim czasie odbiorą motocykl w doskonałym stanie technicznym. Nie wiedzą jednak, że aby taki pojazd odtworzyć i uruchomić, wiele czynności trzeba powtarzać, naprawiać elementy naruszone zębem czasu, ale również zniszczone przez poprzednich mechaników-amatorów. To pociąga za sobą koszty, które trudno uzasadnić, gdy restauruje się bardziej popularne i tańsze modele.

Najnowsze zdobycze techniki, takie jak trójwymiarowe skanery i drukarki z odpowiednim oprogramowaniem, tylko w nieznacznym stopniu upraszczają ten proces. Techniki te wykorzystuje się na razie tylko w przypadku najdroższych modeli, gdyż ich zastosowanie jest po prostu zbyt kosztowne. Często inżynierowie obsługujący te urządzenia nie mają pojęcia o zastosowaniu danej części, co nie pomaga w odtworzeniu podzespołu.

Odbudowa zabytkowego pojazdu, szczególnie motocykla z wieloma widocznymi detalami, jest prawdziwym wyzwaniem. Wymaga fachowego podejścia, mozolnej pracy i litrów przelanego potu. Tylko w taki sposób mogą odrodzić się cuda minionej techniki. Cuda, które powstają z „gruzu”, pędzące drogą arcydzieła, za którymi odwracają się oczy tłumu. Tłum nie zdaje sobie jednak sprawy, jaką cenę, jakie wyrzeczenia trzeba za to zapłacić.

Roman Ślubowski – zawodowo zajmuje się restaurowaniem motocykli

„Restauruję motocykle przeszło 20 lat. Lubię to. Pasjonuje mnie praca przy odtwarzaniu i uruchamianiu starych konstrukcji. Nie jest ona łatwa i niejednokrotnie chciałem ją porzucić. Zanim na dobre zająłem się motocyklami, na co dzień naprawiałem samochodową mechanikę. W pewnym momencie wszystko postawiłem na jedną kartę: skupiłem się na motocyklach zabytkowych. Początki były trudne, ale i rynek nie był wymagający. Robiło się to, co było dostępne na rynku. Bazy do renowacji trzeba było szukać po kraju, w niewielkich miejscowościach, tropić opowieści, by w końcu zdobyć mniej lub bardziej interesujący materiał do renowacji.

Później można było korzystać z rynku rosyjskiego czy ukraińskiego, skąd przyjeżdżały motocykle różnych marek, które po odrestaurowaniu jechały na Zachód. Giełdy – takie, jak np. w Mannheim – pozwalały zdobyć części i nawiązać kontakty w całej Europie. Przez lata wiele się zmieniło. Jeśli człowiek chce utrzymać się na rynku i żyć z tej pracy, trzeba mieć doświadczenie, zdolności i wyrobić sobie markę, z czym jest najtrudniej.

W ciągu minionych 20 lat odrestaurowałem od podstaw 200 do 300 motocykli, co daje olbrzymie doświadczenie nie tylko odnośnie historii motoryzacji, rozwoju techniki, ale również technologii wytwarzania. By z tej pracy wyżywić rodzinę, trzeba być niemal samowystarczalnym, a większość prac należy wykonać własnoręcznie. Zdolności i doświadczenie są tu kluczem do sukcesu, choć nie dają gwarancji, gdyż rynek, szczególnie w Polsce, jest kapryśny.

Zaczynałem od modeli pospolitych, stopniowo zajmując się coraz to ciekawszymi motocyklami. Z biegiem lat wyrobiłem sobie markę, dzięki czemu teraz mogę wybierać modele, którymi się zajmuję. Był czas, gdy w garażu stały głównie DKW i BMW, później przyszedł czas na Zündappa. Tę ostatnią markę szczególnie sobie upodobałem. Mogę powiedzieć, że jestem jedną z nielicznych na świecie osób, która ma specjalizację w modelu K800 (z czterocylindrowym silnikiem w układzie boxer). W sumie odrestaurowałem ok. 50 sztuk tego rzadkiego modelu. Jeżdżą na całym świecie. Nadal mam kilka egzemplarzy.

Teraz zwracam się ku bardziej wyrafinowanym i rzadszym modelom. Ich odrestaurowanie wymaga wiele wiedzy i doświadczenia. Są ogromnym wyzwaniem. Moje motocykle jeżdżą w całej Europie, w Stanach Zjednoczonych i coraz częściej są kupowane przez polskich kolekcjonerów. Zasilają prywatne kolekcje i muzea. Gdy patrzę na obecny rynek i rosnące zainteresowanie zabytkową motoryzacją, jestem spokojny o przyszłość: kolejne 10, 15 lat pracy mam zapewnione.”