DKW RT125, 1941 r. | Niepozorny pogromca

Dwusuwowy potentat – DKW – od 1932 roku wchodzący w skład koncernu Auto Union (Audi, DKW, Horch, Wanderer), rozpoczął projektowanie najmniejszego z modeli w 1933 roku. Miał być wysublimowany pod względem technicznym i komfortowy, a dzięki seryjnej produkcji – oferowany za konkurencyjną cenę.

Kryzysowa inspiracja

W 1934 roku konstrukcja stała się na tyle zaawansowana, że została zatwierdzona. Był to model RT 2,5 (RT – Reichstyp), powstały pod okiem zdolnego projektanta Hermanna Webera. Motocykl miał m.in. kickstarter i trzybiegową skrzynkę przekładniową. W stosunku do konkurencji, która bazowała na znanych jednostkach napędowych i wciąż dysponowała rowerowymi pedałami oraz dwubiegową przekładnią, był to duży postęp.

60 km/h na prostej

Buchalterzy, którzy trzymali rękę na budżecie, skłonili konstruktorów do sięgnięcie po tanią ramę rurową. W efekcie cena, jaką w 1935 r. udało się zaproponować, wynosiła 345 marek. Kolejny model –  KM200 – kosztował już 496 marek, a najdroższy – SB500 (w wykonaniu podstawowym) – 995 marek.

Konstrukcja była prosta i lekka. Przednie zawieszenie to trapez z centralną sprężyną. W rok po premierze, podczas modernizacji, sprężynę zastąpiono gumowymi obręczami działającymi na rozciąganie. Do standardowego wyposażenia zaliczano wygodne siedzenie kierowcy, bagażnik, elektryczne oświetlenie oraz skórzaną skrzynkę narzędziową. Przy pojemności 98 ccm osiągnięto moc 2,5 KM, co przy wadze motocykla wynoszącej 45 kg pozwalało ,wyciągać 60 km/h.

Sportowe aspiracje

Jakość nowej konstrukcji potwierdzono w sporcie: 25 i 26 października 1934 roku fabryczni kierowcy (Geiss, Winkler) na podberlińskim torze Avus pobili trzy rekordy niemal seryjnymi maszynami. W czasie dwudziestoczterogodzinnej jazdy przebyli 1817,6 km, uzyskując średnią prędkość 75,74 km/h. Zużycie paliwa, parametr szczególnie istotny w codziennym użytkowaniu, także zwracało uwagę.

 Przy prędkości 40-45 km/h wynik 1,6 litra na 100 km był naprawdę dobry. Przy wyższej prędkości zużycie wzrastało do 2 l/100 km. Nisko położony środek ciężkości i wygodna pozycja zapewniały łatwe prowadzenie lekkiego motocykla, bez względu na jakość nawierzchni. Produkcję tego modelu zakończono w 1936 roku, po sprzedaniu 10000 egzemplarzy.

Trafny plan

Bezpośrednim kontynuatorem RT 2,5 był RT100 (oznaczany również jako RT3 PS). Po zmianie użebrowania cylindra, kanałów dolotowych i wydechowych oraz zwiększeniu maksymalnej prędkości obrotowej silnika uzyskano dodatkowe 0,5 KM. Dodano różnorodne wykończenia nadwozia, z chromowanym zbiornikiem i malowanymi bokami włącznie.

W 1939 roku model otrzymał zmodyfikowaną instalację elektryczną (napięcie 4 V zmieniono na 6 V). Opcjonalnie można było również zamówić koła o rozmiarze 19 cali, co miało poprawić prowadzenie motocykla. Pomimo prostoty, przednie zawieszenie sprawdzało się doskonale: ze wzrostem obciążenia zwiększała się liczba pracujących pierścieni gumowych. To zapewniało komfort i bezpieczeństwo kierowcy. W latach 1936-1940 wyprodukowano 61 850 egzemplarzy tego modelu i stał się on jednym z najpopularniejszych w swoich czasach. Jego następca też okazał się szlagierem.

Kolejne modyfikacje

W 1940 roku w Wiedniu przedstawiono program produkcji na kolejne lata. Znalazły się w nim m.in. znana już wcześniej, ciężka maszyna z górnej półki NZ500 oraz jej przeciwieństwo – małe, lekkie i tanie RT125, zastępujące model RT3. Plan był zgodny z zadeklarowanym przez władze Rzeszy tuż przed wiedeńską wystawą kierunkiem rozwoju przemysłu motocyklowego: małe modele miały być napędzane silnikami o pojemności 125 ccm.

W zmienionym zawieszeniu przednim RT125 pozostawiono doskonale sprawdzające się gumowe elementy sprężysto-tłumiące. Rachityczny dotąd bagażnik teraz wykonano z blach tłoczonych, co pozwoliło zamocować na nim siedzenie pasażera. Powiększono pojemność zbiornika paliwa, co przy średnim zużyciu 2,5 l/100 km dawało zasięg w granicach 300 km. Bryła silnika nawiązywała do serii NZ. Opływowy korpus elegancko połączono z cylindrem. Przy pojemności 123 ccm uzyskano 4,75 KM, co pozwalało osiągać maksymalnie ok. 80 km/h. Przekładnię obsługiwano dźwignią nożną (miała wskaźnik położenia). W instalacji elektrycznej zamiast zapłonu iskrownikowego zastosowano bateryjny. Większy reflektor i sygnał dźwiękowy weszły do wyposażenia standardowego. Jako opcję przewidziano prędkościomierz, który w przyszłości planowano seryjnie montować w korpusie reflektora.

Na front marsz

Odmienionemu RT125 znacznie bliżej było do prawdziwego motocykla ze wszelkimi cechami, jakie znamy dzisiaj. Producent wyznaczał dzięki niemu standardy w najmniejszej z klas. W 1940 roku recenzenci z fachowych pism, zachwyceni konstrukcją DKW, pytali retorycznie: kto dziesięć lat temu mógł przewidzieć, że w motocyklu z silnikiem o pojemności 125 ccm uda się uzyskać 5 KM?. Wychwalano doskonale dostrojoną do silnika przekładnię, dobre przyspieszenie i możliwości pokonania trudnego terenu. RT125 prezentował osiągi zarezerwowane dotychczas tylko dla motocykli z wyższej półki. Oferowano różne warianty malowania, włącznie z polerowanym aluminium na bokach zbiornika i podwójnym liniowaniem. Modele eksportowe miały specjalne wyposażenie (inne błotniki oraz bagażnik).

Do 1941 roku wytworzono łącznie 21000 sztuk, w wersji cywilnej i dla różnych formacji wojska. Z uwagi na nikłe zainteresowanie armii małym, uznawanym za nieprzydatny motocyklem produkcję przerwano. Zmieniło się to wraz z pogarszającą się sytuacją na frontach. Ciężkie maszyny nie okazały się aż tak przydatne, jak oczekiwano, a przy tym były kosztowne w produkcji. Zwrócono się ku małym, lekkim, łatwym w prowadzeniu i tanim motocyklom.

Model RT125-1

W 1943 roku na zamówienie wojska powstał model RT125-1. Zmodyfikowano ramę, mocowanie błotników, do 9 l powiększono zbiornik paliwa, w którym korek wraz z dozownikiem oleju przełożono na lewą stronę, w przednim zawieszeniu zastosowano sprężynę stalową. Ograniczenie dostępu do materiałów sprawiło, że korpus silnika odlano z żeliwa. Zębatkę napędową zmniejszono do 13 zębów, by przełożenia lepiej spisywały się podczas jazdy w kolumnie. Zastosowano filtr powietrza z komorą wirową i odstojnikiem.

W 1944 znowu zaciśnięto pasa: zrezygnowano z bocznej podstawki i wielu innych elementów. W grudniu 1944 r. z powodu braku materiałów wstrzymano eksport (po 100 motocykli do Szwecji i Szwajcarii). 31 marca 1945 r. w magazynach utknęły (ponieważ brakowało części lub były złej jakości) 164 niemal gotowe motocykle. W sumie wyprodukowano 12000 egzemplarzy tego modelu.

Więcej na www.tomasztomaszewski-motorcycles.pl

Dane techniczne DKW RT125

MODELE

RT2,5 I RT100 (RT3PS) I RT125 I RT125-1 I RT125W I RT125W Telegabel I RT125/2 I RT125/2H

SILNIK

Typ: KF100 I KF100 I Rt125 I RT125 I RT125 I RT125 I RT125 I RT125

Układ: jednocylindrowy, dwusuwowy

Pojemność skokowa ccm: 98 I 98 I 123 I 123 I 123,2 I 123,2 I 123,2 I 123,2

Średnica x skok tłoka mm: 50×50 I 50×50 I 52×58 I 52×58 I 52×58 I 52×58 I 52×58 I 52×58

Moc maksymalna KM: 2,5 I 3 I 4,75 I 4,75 I 4,75 I 4,75 I 5,7 I 6,4

Zasilanie: Greatzin, Amal I Amal, Bing, Graetzin I Amal, Bing, Graetzin I Amal, Bing, Graetzin I Bing I Bing I Bing I Bing

INSTALACJA ELEKTRYCZNA

Napięcie: 4 V I 4 V/6 V I 6 V I 6 V I 6 V I 6 V I 6 V I 6 V

Prądnica: 35/45 W

Zapłon: iskrownik I iskrownik I bateryjny I bateryjny I bateryjny I bateryjny I bateryjny I bateryjny

PRZENIESIENIE NAPĘDU

Sprzęgło: korkowe okładziny w kąpieli olejowej

Skrzynia biegów: 3-biegowa z ręczną zmianą (RT2,5; RT100/RT3PS) I 3-biegowa z nożną zmianą (pozostałe wersje)

Napęd tylnego koła: łańcuch rolkowy

PODWOZIE

Rama: rurowa I rurowa I rurowa I rurowa I rurowa I rurowa I rurowa I rurowa zamknięta

Zawieszenie przednie: trapez I trapez I trapez I trapez I trapez I teleskopowe I teleskopowe I teleskopowe

Zawieszenie tylne: sztywne (wszystkie wersje oprócz RT125/2H) I suwaki

Hamulce: bębnowe

Opony przód / tył: 26/2,25 I 26/2,25 I 19/2,50 I 19/2,50 I 19/2,75 I 19/2,75 I 19/2,75 I 19/2,75

WYMIARY I MASA

Rozstaw osi (mm): 1225 I 1225 I 1230 I 1230 I 1230 I 1230 I 1230 I 1230

Masa pojazdu gotowego do jazdy (kg):  45 I 45 I 62,5 I 81,5 I 73,5 I 83 I 84 I 101

Zbiornik paliwa (l): 7 I 7 I 7,5 I 9 I 9 I 9 I 9 I 9

DANE EKSPLOATACYJNE

Prędkość maksymalna (km/h): 60 I 60 I 78 I 70 I 80 I 80 I 82 I 84

Zużycie paliwa (l/100 km): 2,25 I 2 I 2,5 I 2,8 I 2,8 I 2,8 I 2,8 I 2,8